Kokos kun je in allerlei vormen krijgen: kokosmelk, kokosolie, kokoswater en kokoscrème. Ik koop producten liefst zo onbewerkt mogelijk en zonder toevoegingen zoals een stabilisator, dus kies ik voor santen (kokoscrème). Als je dit mengt met water is dit hetzelfde als kokosmelk. Dat maak je namelijk door kokos te mengen met water.
Ik koop liever geen blikjes kokosmelk omdat ik het zonde vind om water de wereld over te transporteren. En het is ook zwaar om van de supermarkt naar huis te slepen. Meestal koop ik kokos (santen) bij AH, van het merk Toko Lien. Dit ligt in de buurt van de sojasaus.
Voor gebruik weeg en snij ik een deel van het blok santen af. Dat doe ik in een kom met water en zet ik in de magnetron zodat de kokos smelt en het na even roeren een gladde massa wordt. Meestal gebruik ik 1,5 dl per 50 gram kokos.
Van veel producten weet ik ongeveer hoe het gemaakt wordt, waar het vandaan komt en hoe duurzaam het is voor mens en milieu. Over kokos weet ik niks. Behalve dat het van ver weg komt. En ik heb wel eens kokospalmen gezien in Zuid-China. De kokosnoten werden geoogst door een paar mannen. Een ervan klom helemaal naar de top van de boom. Doodeng. De noten werden vervolgens met een touw naar beneden gebracht.
Ik neem aan dat de kokos die wij hier eten niet van een willekeurige boom uit een Chinese stad komt, maar uit gebieden met echt veel kokospalmen en/of plantages.
Stiekem wil ik eigenlijk niet te veel over weten over kokos, want wat als nu bijvoorbeeld blijkt dat er oerwoud wordt gekapt om kokospalmen te planten? Of wat als kinderen gedwongen worden de kokosnoten te verwerken? Of wat als het arbeidsmilieu onveilig is? Of de boeren geen eerlijke prijs krijgen? Dan zou ik niet meer lekker ontspannen kokos kunnen eten.
Maar omdat de kokos die ik koop in plastic verpakt zit heb ik me gisteren toch maar eens proberen in te lezen. Wat blijkt? Kokos wordt steeds populairder, nu vooral (nog) in de VS, in de vorm van kokoswater. Desondanks is er op het internet verrassend weinig ongekleurde informatie over te vinden.
Webshops die kokosproducten zoals kokoswater, jonge kokosnoten, kokosolie en kokosblokken (santen) verkopen, benadrukken vooral hoe gezond kokos wel niet is.
Dus zocht ik verder. Wat ik vond?
Kokos komt met name uit tropische gebieden in Thailand, de Filipijnen, India en Indonesië. Kokos groeit aan een palmboom. Soms komen kokospalmen natuurlijk voor in een gebied. Soms zijn ze geïmporteerd (door mensen of door de natuur zelf verspreid over een groter gebied) en geplant door mensen.
Als er veel kokospalmen bij elkaar staan -hetzij doordat dit natuurlijk zo gegroeid is of doordat men plantages heeft aangelegd- dan heeft dit een impact op de rest van de lokale natuur. Amerikaanse onderzoekers ontdekten dat vogels niet graag een nestje bouwen in of zitten op kokospalmen omdat de top van zo'n boom klein is en de bladeren scherp en puntig zijn. Ook klimmen ratten soms naar de kokosnoten -voer voor hun kinderen- en dat is gevaarlijk voor vogels en hun kinderen. Bovendien vinden sommige soorten vogels het fijn om nestjes dichtbij elkaar te maken, maar in een kokospalm passen maar een of twee nestjes.
Doordat de vogels liever op andere bomen zitten, kan een toename van palmbomen zorgen voor een gebrek aan... vogelpoep! Normaal is die vogelpoep een natuurlijke bemesting van de grond. Met het wegtrekken van vogels naar gebieden met andere bomen, wordt de grond niet langer bemest en daardoor verarmt de grond. Dat rijst bij mij de vraag of op deze manier de grond op langere termijn niet uitgeput raakt en daardoor misschien min of meer waardeloos wordt. Bovendien kan het planten van kokospalmen betekenen dat een ander soort begroeiing weggehaald of verjaagd wordt.
Behalve de lokale milieu impacten las ik dat er (soms?) apen worden gebruikt om de kokosnoten te oogsten. Die apen hebben een ketting om de nek en worden volgens deze petititie opgesloten als ze niet aan het werk zijn. Een ander artikel schrijft dat apen bijna niet meer gebruikt worden bij het oogsten van kokosnoten omdat er tegenwoordig lagere kokospalmen worden geplant zodat plukken makkelijker is.
Omdat kokos van ver komt en er weinig over geschreven is, weet ik niet goed hoe duurzaam kokos is voor mens (zijn er bijvoorbeeld ook slechte arbeidsomstandigheden of zelfs kinderarbeid?) en milieu. Daarom en omdat het kokosproduct dat ik het liefste eet (santen) alleen in plastic wordt verpakt, ga ik mijn kokosconsumptie minderen. Plastiminderen door te kokosminderen dus. Volgend jaar ga we waarschijnlijk een tijd naar Azië. Ik zou graag eens een kokosplantage bezoeken. Hopelijk heb ik daar tijd voor.
Het schijnt dat appelmoes, banaan en courgette een prima vervanging van olie zijn. Ik gebruik kokos in plaats van olie. Vanavond ga ik mijn heerlijke worteltaartmuffins bakken met banaan in plaats van kokos. Bananen komen ook van ver en helemaal zeker weten dat mijn (fairtrade?) biologische banaan geen schade oplevert voor mens en milieu doe ik niet. Maar de bananen die ik koop zijn in ieder geval niet in plastic verpakt. Ik ben gek op banaan in baksels. Krijg al trek!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten